7 مارس 2024- یک کارآزمایی کوچک در بریتانیا نشان داد که یک رژیم غذایی متناسب باDNA ی فرد می تواند به مدیریت قند خون و کاهش خطر پیشرفت به دیابت نوع 2 در افراد پرخطر کمک کند.

این یافته ها از یک مطالعه ی آزمایشی کوچک امپریال کالج لندن و کمپانی DnaNudge به دست آمد که شامل 148 نفر با سطح قند خون بالا بود که در معرض خطر بالای ابتلا به دیابت نوع 2 قرار داشتند.

این مطالعه نشان داد که پیروی از توصیه‌های غذایی شخصی‌سازی‌شده بر اساس اطلاعات ژنتیکی، همراه با آموزش های تغذیه ای با کمک مربی(یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی) به صورت چهره به چهره، در کاهش سطح قند خون مؤثرتر از آموزش استاندارد رژیم غذایی مبتنی بر دستورالعمل های مؤسسه ملی سلامت و تعالی مراقبت (NICE) است، که استاندارد فعلی مراقبت در بریتانیا است.

در حالی که این تحقیق در مراحل اولیه است، محققان می گویند که این یک نمونه ی امیدوارکننده است از اینکه چگونه داده های ژنتیکی ممکن است به جلوگیری از بیماری های مزمن و بهبود سلامت کمک کند.

آن‌ها خاطرنشان کردند که آزمایش‌های بزرگ‌تری برای تأیید یافته‌های آنها و اطمینان از مناسب بودن این رویکرد برای استفاده در کار بالینی و برای طیف وسیعی از افراد و بیماریها، مورد نیاز است.

پروفسور کریس تومازو، نویسنده ارشد مشترک این مقاله، از گروه مهندسی برق و الکترونیک کالج امپریال لندن و DnaNudge، گفت: پروفایل ژنتیکی بیماری های مزمن، مانند دیابت نوع 2، چاقی، فشار خون بالا و کلسترول خون می تواند به ما بگوید که چه غذاهایی ممکن است برای کاهش خطر ابتلای افراد به این بیماری ها بهتر یا بدتر باشد، و به ما این امکان را می دهد که به طور خاص توصیه هایی را در مورد مصرف چربی ها، کربوهیدرات ها و سایر درشت مغذی های رژیم غذایی آنها انجام دهیم.

او افزود: "نتایج مطالعه ی آزمایشی ما بر روی افراد مبتلا به پیش دیابت، امیدوارکننده بود و نشان داد که رژیم های غذایی با اطلاعات ژنتیکی می توانند مداخله ای موثر در مقایسه با توصیه های استانداردNICE  یا همراه با آن باشند."

نتایج این مطالعه ی آزمایشی در Scientific Reports منتشر شده است.

تغییر سبک زندگی

پیش دیابت، اصطلاحی است که برای افزایش سطح قند خون فرد به طور مداوم بالاتر از حد معمول اما کمتر از تشخیص دیابت نوع 2، بکار می رود. بر خلاف دیابت، "پیش دیابت" قابل برگشت است، اما در صورت عدم توجه، تا 10٪ از افراد مبتلا به پیش دیابت هر ساله به دیابت نوع 2 پیشرفت می کنند.

دیابت، عامل اصلی از دست دادن بینایی، نارسایی کلیه، حملات قلبی، سکته مغزی و قطع اندام تحتانی است. در حال حاضر 4.9 میلیون نفر در بریتانیا با دیابت زندگی می کنند که 90 درصد آنها به دیابت نوع 2 مبتلا هستند.

تغییرات سبک زندگی می تواند احتمال ابتلا به پیش دیابت را به دیابت نوع 2 به نصف کاهش دهد. در بریتانیا، پزشکان عمومی، پرستاران و سایر متخصصان مراقبت های بهداشتی از مداخلات NICE برای کمک به بهبود رژیم غذایی افراد و افزایش فعالیت بدنی آنها استفاده می کنند. با این حال، چنین مداخلاتی ممکن است پرهزینه و کاری فشرده باشد و نیاز به قرار ملاقات های متعدد داشته باشد.

برخی از ویژگی‌های ژنتیکی می‌توانند خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن مرتبط با رژیم غذایی را پیش‌بینی کنند و بر اهمیت تغییرات رژیم غذایی مانند تغییر نمک، چربی و چربی‌های اشباع شده برای مقابله با خطرات قلبی عروقی، یا تغییر مصرف قند و چربی اشباع شده برای خطر دیابت نوع 2تأکید می کنند.

بر این اساس، کمپانی DnaNudge که یک شرکت اسپین اوت از ایمپریال کالج لندن است،چارچوبی را برای ارائه برنامه های غذایی شخصی بر اساس مشخصات ژنتیکی افراد، که می تواند از نمونه بزاق به دست آید، ایجاد کرده است.

برای آزمایش تأثیر رژیم‌های غذایی مبتنی بر DNA بر وضعیت پیش دیابت، محققان 148 فرد مبتلا به قند خون بالا را انتخاب کرده و در شروع تحقیق سطح گلوکز پلاسمای ناشتا(FPG) و هموگلوبین گلیکوزیله(HbA1c) آنها را اندازه گیری کردند. شرکت‌کنندگان همچنین پرسشنامه‌ای را تکمیل کردند که نشان می‌داد چند وقت یکبار برخی غذاها را مصرف می‌کنند.

سپس محققان شرکت‌کنندگان را به‌صورت تصادفی در یکی از سه گروه قرار دادند: گروه کنترل که شرکت کنندگان آن فقط از یک متخصص تغذیه دستورالعمل NICE را دریافت کردند. گروه مداخله، که شرکت کنندگان آن مربیگری و رژیم غذایی مبتنی بر DNA را دریافت کردند، و گروه اکتشافی که شرکت کنندگان هیچ آموزشی را دریافت نکردند اما توسط اپلیکیشن DnaNudge و دستگاه پوشیدنی که آنها را قادر می‌ساخت بارکدها را اسکن کنند و توصیه‌های غذایی و نوشیدنی شخصی‌شده با DNA را هنگام خرید دریافت کنند، هدایت می‌شدند.

محققان، FPG و HbA1c شرکت کنندگان را دوباره در هفته های ششم، دوازدهم و بیست و ششم اندازه گیری کردند.آنها هیچ تفاوت آماری معنی داری بین گروه ها در شش هفته پیدا نکردند، اما کاهش قابل توجهی در FPG و HbA1c در شرکت کنندگانی که از رژیم غذایی مبتنی بر DNA استفاده می کردند، با و بدون برنامه ی DnaNudge، در مقایسه با گروه کنترل در هفته ی 26ام مشاهده کردند.

در هفته ی 26ام، در مقایسه با گروه کنترل،FPG  در گروه مداخله به طور متوسط 0.019 میلی مول در لیتر و HbA1c آنها به میزان 0.038 میلی مول در مول کاهش داشت، در حالی که گروه اکتشافی شاهد کاهش 0.021 میلی مول در لیتر درFPG ، بدون کاهش در HbA1c بودند.

فرصت هایی برای کاهش خطر

پروفسور نیک اولیور، نویسنده ارشد مشترک این مقاله، مشاور بالینی دیابت و غدد درون ریز از دپارتمان متابولیسم، هضم و تولید مثل امپریال کالج لندن، گفت: قبل از پیشرفت به دیابت نوع 2، افراد و متخصصان مراقبت های بهداشتی آنها، فرصتی برای کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع 2 با کمک دستورالعمل NICE برای تغییر سبک زندگی مبتنی بر شواهد، به عنوان مثال، گنجاندن میوه‌ها، سبزیجات، چربی‌های سالم و غلات کامل دارند که برای این جمعیت مؤثر است، اما یافته‌های ما نشان می‌دهد که شخصی‌سازی با تنظیم ژنتیکی توصیه‌های غذایی برای یک فرد ممکن است حتی یک تأثیر بسیار بیشتر داشته باشد."

محققان می گویند که نتایج آنها باید با احتیاط مورد توجه قرار گیرد، زیرا اندازه ی این مطالعه کوچک  بود(148 شرکت کننده) و این نتایج باید در یک کارآزمایی تصادفی کنترل شده ی بزرگتر تأیید شود.

آنها همچنین خاطرنشان کردند که هر عامل خطر ژنتیکی برای T2Dهنگامی که با سایر آسیب‌پذیری‌های بیولوژیکی یا اجتماعی-اقتصادی، و همچنین نابرابری در دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی مرتبط با نژاد و قومیت مقایسه شود، می‌تواند اثرات محدودی داشته باشد.

آنها اکنون قصد دارند آزمایشی بزرگتر و چند ملیتی با هزاران شرکت کننده برای تایید این نتایج انجام دهند. حجم نمونه ی بزرگتر همچنین به آنها اجازه می دهد تا نتایج را از گروه های قومی و جنسیت های مختلف بدست آورند، که می تواند بر احتمال ابتلا به T2D تأثیر بگذارد.

دکتر ماریا کارولا، نویسنده اول مشترک این مقاله، از دپارتمان مهندسی برق و الکترونیک و DnaNudge در امپریال کالج لندن، گفت: اگرچه تحقیقات بالینی در مورد تغذیه شخصی سازی شده و دیابت نوع 2 هنوز در حال توسعه است، شواهد حاصل از مطالعه ما به شواهدی اضافه گردید که از ارزش چنین شخصی سازیهایی حمایت می کند. در صورت تایید، مداخله ما می‌تواند یک ابزار پیشگیری مقرون‌به‌صرفه، قابل توزیع و با مقیاس‌پذیری آسان برای بهبود تنظیم قند خون در افراد پرخطر ارائه کند.

منبع:

https://medicalxpress.com/news/2024-03-dna-diet-health-linked-high.html